Maak ruimte voor zorg en welzijn

De laatste jaren is men steeds meer gaan inzien dat welzijn en zorg een belangrijke ruimtelijke dimensie hebben. Slimme ruimtelijke ordening kan namelijk het welzijn in je gemeente bevorderen. Zo kan de inrichting van een wijk of een straat een groot verschil maken voor de gezondheid van de bewoners. Door de impact van de auto te verminderen bijvoorbeeld, maar ook door ruimte te maken voor ontmoeting, ontspanning, verkoeling, fietsen en wandelen. Lokale besturen hebben bovendien heel wat hefbomen in handen waarmee ze plaats kunnen maken voor nabije en kleine zorg, ingebed in de lokale gemeenschap. Nieuwe woonvormen, woonzorgwijken, innovatieve bouwstijlen: het zorglandschap is bezig aan een architecturale make-over. Door in dialoog te gaan met initiatiefnemers kunnen lokale besturen mee ruimte geven aan die nieuwe, kleinschalige initiatieven.  

 

1. Maak ruimte voor nabije en kleinschalige zorg. 
   
   Grondprijzen maken het vaak moeilijk voor zorgvoorzieningen om ‘nabij’ te blijven, op een centrale locatie in de gemeente. Dat is geen gunstige evolutie, want juist die nabijheid van zorg is een belangrijk goed. Denk aan de nabijheid van openbaar vervoer en andere voorzieningen, maar ook aan de inbedding in de lokale gemeenschap. Lokale besturen zouden daarom in hun ruimtelijk beleid, bij het aansnijden van nieuwe ontwikkelingen bijvoorbeeld, steeds plaats moeten reserveren voor welzijn en zorg. Ook door middel van de stedenbouwkundige lasten bij nieuwe projecten kunnen lokale besturen, zowel financieel als in natura, ruimte maken voor welzijn en zorg. 
    

2. Ga proactief op zoek naar geschikte en leegstaande gebouwen. 
   
   Ga op zoek naar leegstaande gebouwen, bijvoorbeeld in het eigen patrimonium, voor welzijnsvoorzieningen, zeker in wijken waar er nu tekorten en grote zorgnoden zijn. Met renteloze leningen en subsidies voor innovatienoden kunnen bovendien prikkels worden gecreëerd voor organisatoren om zich in minder aantrekkelijke wijken te vestigen. 
    

3. Ga voor gezonde buurten.  
   
   De omgeving heeft een hele grote impact op het welzijn van de bewoners, denk maar aan de aanwezigheid van groen, schaduw, verkoeling, of water, maar ook aan de mate waarin de omgeving voetgangers beschermt en ontmoetingen faciliteert… Juist in armere wijken heeft de ruimtelijke ordening vaak een negatieve impact op de volksgezondheid. Door die welzijnsdimensie steeds mee te nemen in hun ruimtelijk beleid, kunnen lokale besturen echt werk maken van gezondere buurten. Zorg ten slotte voor toegankelijkheid voor mensen die minder mobiel zijn, te beginnen met de eigen gebouwen. 
    

4. Neem de drempels naar nieuwe woonconcepten weg. 
   
   België heeft een verouderende bevolking in oude woningen. De vergrijzing stelt enorme uitdagingen aan ons woonbeleid. Een woonplaats op de oudere dag moet namelijk voldoen aan heel wat specifieke noden, denk maar aan alles wat toegankelijkheid betreft. Maar een woonplaats is meer dan een dak alleen. Is de woning voldoende bereikbaar bijvoorbeeld? Vast staat dat de vergrijzing niet alleen aanpassingen van woningen zal vragen, maar ook aanpassingen van onze woonvormen, onze woonattitudes en het beleid. Door stedenbouwkundige reglementen aan te passen en actief met ouderen op zoek te gaan naar oplossingen, kunnen lokale besturen de drempels naar nieuwe woonconcepten wegnemen. Heel wat nieuwe woonvormen maken namelijk opmars, maar die botsen dikwijls op praktische bezwaren of koudwatervrees van oudere inwoners. Door hen actief te begeleiden kunnen lokale besturen daar echt werk van maken.  
    

5. Ontwikkel een sociaal parkeerbeleid. 
   
   Ruimte maken voor welzijn betekent ook rekening houden met personen met een handicap. Steeds meer steden en gemeenten zetten scanwagens in om geparkeerde auto’s te controleren. Voor personen met een handicap is dit een probleem. Hun blauwe parkeerkaart wordt namelijk niet gescand door de wagen die alleen naar nummerplaten kijkt. Verschillende gemeenten introduceren daarom nieuwe digitale registratiesystemen. Die systemen zijn vaak erg ingewikkeld en perken de bewegingsvrijheid van personen met een handicap in. Zo kunnen ze moeilijker spontaan meerijden met een buur of mantelzorger, wat met de parkeerkaart vroeger wel kon. Veel thuiszorgdiensten worden met dezelfde problemen geconfronteerd. Beweging.net pleit daarom voor een toegankelijk en uniform parkeerbeleid, dat bewegingsvrijheid van parkeerkaarthouders respecteert en niet uitsluitend digitaal werkt. 
    

Aansluitende voorstellen binnen dit thema: