Maak van betaalbaar wonen dé topprioriteit
Uw burgers vragen erom. Niet in het minst zij die vandaag in uw gemeente al lang wachten op een betaalbaar woonaanbod en zich hebben ingeschreven voor een sociale woning. Het zijn vaak alleenstaanden en huishoudens met één inkomen, maar ook grote gezinnen. Daarnaast zijn er nog de gezinnen die over onvoldoende middelen beschikken om een eigen woning te verwerven op de private markt. En de nieuwkomers. De woonnood van deze groepen ter harte nemen kan enkel door het aanbod serieus te verhogen en niet langer de schaarste te verdelen. Met deze 10 voorstellen kan uw gemeente het verschil maken.
-
De grond van de zaak is de zaak van de grond.
De woonmaatschappij van uw gemeente moet de eerste kans krijgen om publieke en semipublieke (bv. Kerkfabriek) gronden en panden in te zetten voor betaalbaar wonen. Maak samen met de woonmaatschappij een plan om het aangepast voorkooprecht voor wonen in te zetten. Geef gronden en gebouwen in erfpacht aan sociale en duurzame woonontwikkelaars die opkomen voor collectieve woonvormen zoals cohousing, Community Land Trust, coöperatief wonen...
-
Zet de nieuwe woonmaatschappij in als hefboom voor betaalbaar wonen.
Ga voor een inhaalbeweging om sneller meer betaalbare wooneenheden te realiseren in uw gemeente. Neem deel aan het modulair bouwprogramma. Naast sociale huurwoningen zijn er nu ook sociale budgethuurwoningen, privaat ingehuurde en sociale koopwoningen (hou het grondaandeel in publieke handen) mogelijk. Geef een ambtenaar de opdracht om het inhuren en aankopen van bestaande woningen door de woonmaatschappij te stimuleren (SVK-woningsysteem).
-
Realiseer het aangepast Bindend Sociaal Objectief binnen het voorzien tijdbestek.
Gebruik het Bindend Sociaal Objectief als een minimum. Maak een reglement op om in private ontwikkelingen een sociale last op te leggen van 15% tot 25% betaalbaar wonen. Leg in ruimtelijke uitvoeringsplannen zones vast voor betaalbaar wonen. Grotere private bouwprojecten moeten zowel sociale als budgethuurwoningen bevatten.
-
Maak een opportuniteit van de renovatieopgave voor betaalbaar wonen.
Ingrijpend renoveren is voor de helft van de huishoudens onbetaalbaar. Start met collectieve renovaties. Bekijk waar de woonmaatschappij een rol kan opnemen. Eigenaars die hun huurwoning willen verkopen of tegen de renovatie opzien kunnen in ruil voor sociale inhuring hun woning laten renoveren door de woonmaatschappij.
-
Neem maatregelen voor compacte en collectieve woonvormen.
Vandaag rijden fietsers met speedpedelecs, bakfietsen, elektrische fietsen en gewone fietsen samen op een fietspad. Pas de fietspaden daarom aan deze groeiende diversiteit aan. Dat kan door fietspaden breder te maken waar het kan, maar ook door via borden op te roepen tot hoffelijkheid onder fietsers en aandacht te vragen voor kwetsbare fietsers. In sommige gevallen is het voor iedereen veiliger dat speedpedelecs op de autoweg fietsen waar een maximumsnelheid van 50 km/u geldt in plaats van op een fietspad.
-
Maak een plan om de beschikbare woonruimte beter te gebruiken.
Geef aan waar optoppen, opsplitsen, uitbreiden of combineren met andere functies zoals wonen boven supermarkten, winkels, scholen … voor extra wooneenheden kan zorgen. Maak woningdelen en solidair samenwonen via de melding tijdelijk wonen bekend bij de bevolking. Maak een gemeentelijk reglement ‘woningdelen’. Ondersteun verenigingen (o.a. vzw Orbit, vzw Samenhuizen) die hierrond werkzaam zijn. Pak ook het misbruik aan van verhuurplatformen door illegale aanbieders, die meer panden dan toegestaan aanbieden of meer verhuren dan 120 dagen per jaar, te bestraffen met hoge leegstandtaksen of boetes voor stedenbouwkundige inbreuken.
-
Innoveer met nieuwe betaalbare formats.
Van een woning ben je huurder of eigenaar. Coöperatief wonen is een nog weinig bekende mengvorm. In een wooncoöperatie is de bewoner aandeelhouder van de coöperatieve vennootschap. Je huurt bij jezelf, aan kostprijs. De huur die je betaalt is berekend op basis van de reële kosten, niet op basis van de winst van een projectontwikkelaar. Contacteer en faciliteer deze wooncoöperaties, analyseer de vijf proeftuinen die vandaag lopen rond coöperatieve woonvormen in Vlaanderen op lokale toepassingen.
-
Geef de burger een actieve rol in de bouwshift.
De burger als projectontwikkelaar. Verschillende concepten kunnen hier ingezet worden. Zo is pand-gebonden renovatie, het ontdubbelen van rijwoningen of gestapeld wonen een tool voor de opvang van de bevolkingsgroei in de wooncentra in combinatie met een ingrijpende renovatie naar lage energiewoningen. Ze hebben meer woonkwaliteit dan klassieke appartementen en zijn aantrekkelijker voor (eenouder)gezinnen. Daarnaast kunnen bestaande woningen opgesplitst worden tot een tweegezinswoning of kan de tussenliggende ruimte tussen twee woningen opgevuld worden met nieuwe wooneenheden mits enkele stedenbouwkundige voorwaarden. De gemeente kan deze ontwikkeling stimuleren door goede architecturale modellen aan te reiken.
-
Maak een doelgroepenplan en zorg voor voldoende nood- en doorgangswoningen
Participeer aan de (jaarlijkse)projectoproepen vanuit Vlaanderen om het aanbod aan tijdelijke woongelegenheden te verhogen. Werk samen met welzijnsactoren en het maatschappelijk middenveld aan een doelgroepenplan voor kwetsbare woningzoekers zoals dak- en thuislozen, jongeren die uit de Jeugdzorg komen, erkende asielzoekers,... Steun verenigingen en initiatieven die daarbij helpen (Housing cafés, vzw Homie, vzw Huren voor buren, vzw Orbit,…). Werk samen met het CAW rond Housing First.
Lokale besturen hebben meer mogelijkheden gekregen, om een beleid te voeren rond de tijdelijke huisvesting van arbeidsmigranten, via het aangepast normenkader in de Vlaamse Wooncode. Bewaak de kwaliteit en zorg mee voor (tijdelijke) huisvesting van arbeidsmigranten die veelal naar aanleiding van grote bouwwerven of seizoenarbeid in uw regio komen werken. Modulaire woonunits kunnen snel voor extra woonaanbod zorgen maar ook leegstaande assistentiewoningen kunnen omgezet worden in sociale woningen. Deze laatste worden best met voorkeur ingezet voor kandidaten die nood hebben aan een aangepaste woning.
-
Ondersteun huishoudens met een gemeentelijke huursubsidie
Voorzie als gemeente voor burgers met een laag inkomen een gemeentelijke huursubsidie. Met de gemeentelijke huursubsidie kan het lokaal bestuur de kloof dichten in afwachting dat deze huurders toegang krijgen tot de recent aangepaste voorwaarden van de Vlaamse huursubsidie (vermoeden conformiteit) en de Vlaamse huurpremie (schrapping verplichte inschrijving woonmaatschappij). Ondersteun kwetsbare burgers met een financiële tussenkomst in de huurwaarborg. Voorkom uithuiszettingen door preventieve woonbegeleiding en actieve bemiddeling.
Info en goede praktijken:
​
Aansluitende voorstellen binnen dit thema:
